Wereldmuggendag

Geef een reactie

Een maand geleden was het mangrovendag, vandaag, 20 augustus, is het wereldmuggendag. In eerste instantie denk je: hoezo? Maar het is ook wel een goede herinnering aan het kwaad dat bijvoorbeeld de Aedes aegypti kan veroorzaken. Op Curaçao en de andere eilanden – maar ook steeds meer in Nederland – is deze mug de overbrenger van diverse ziekten: gele koorts, zika, dengue en chikungunya. Gele koorts is op Curaçao zo goed als uitgeroeid maar maakte in voorbije eeuwen veel slachtoffers. De andere ziekten kan men voorkomen door gebruik van een muggenwerend middel met DEET en slapen onder een klamboe of in een airco ruimte.

Maar het allerbelangrijkste is zorgen dat de muggen zich niet kunnen voortplanten in stilstaand water. Juist op Curaçao (en andere tropische) eilanden is men na een regenbui nogal slordig. Bloempotten vullen zich met water, net als oude autobanden, een ideale voedingsbodem voor de Aedes aegypti. En als die mug besmet is met zika, dengue of chikungunya dan brengt zij (de vrouwtjes zijn de boosdoeners) die ziekte over op het volgende slachtoffer dat gestoken wordt.

Terug naar DitzSchrijft

10 Jaar Wereld Mangrovedag

Geef een reactie

In 2015 bepaalt UNESCO dat op 26 juli extra aandacht moet komen voor het nut van mangroven. Geen buitensporige luxe, want mangroven zijn cruciaal voor kustbescherming. Ze houden met hun hoge steltwortels bijvoorbeeld het sediment vast dat van het land komt en anders de zee
in spoelt en het koraalrif verstikt. Verder beschermen ze de kust tegen te hoge golven bij bijvoorbeeld orkanen. En tot slot hebben ze een belangrijke functie als broedkamer van vissen en andere zeedieren. Die groeien op in de bescherming van de luchtwortels van mangroven waar ze amper last hebben van roofvissen. Tot slot: vogels zijn dol op de boomkruinen van mangroven voor comfortabele nestplekken.

Helaas worden mangrove wereldwijd bedreigd, ook op Curaçao en de andere eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen. Toeristen zitten graag aan het strand en daar zijn de mangrovenbossen de dupe van. Weg met die rommelige takken dan kunnen we een nieuw resort bouwen. Ook particulieren kappen er op los. Op Curaçao is nog maar 0,12 procent van het eiland begroeid met mangroven.

Positief is de oprichting van een mangrovenpark in het stedelijk gebied aan de zuidkust vier jaar geleden. Daar is een vervallen rifwater met mangroven opgeknapt met houten vlonderpaden en vaarroutes voor kajaks. Maar het is natuurlijk niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat als je bedenkt dat mangroven vroeger zo’n beetje langs de hele zuidkust groeiden. Zij behoedden het eiland voor erosie en voorzagen het rif van schoon water en jonge vissen.

Terug naar DitzSchrijft

Joods Museum Curaçao geopend

Geef een reactie

Op zondag 18 mei gingen de deuren open van het geheel vernieuwde Joods Museum op Curaçao. Het ligt naast de Sefardische synagoge en interessant is dat in dit vernieuwde museum meer aandacht is voor de Asjkenaziem, die zich ongeveer een eeuw geleden op Curaçao vestigden. Zie daarvoor mijn boek Een sjtetl in de tropen/A Shtetl under the Sun. De Engelse versie is in het museum te koop.

Deze door mij en Marjan Brouwers geschreven roman is gebaseerd op het leven van de Poolse Janina Katz. Het is nu te koop in het nieuwe Joodse museum.

Met de aandacht voor de Asjkenaziem ligt nu ook de door Marjan en mij geschreven roman Ren, Janina, ren!/Run, Janina, Run! in dit nieuwe museum. Deze roman beschrijft het leven van de Poolse Janina Katz, die als tienjarig meisje voor de Duitsers moet vluchten. Na de oorlog komt zij op Curaçao terecht waar ze een kledingwinkel begint. Ze overlijdt in 2024, 92 jaar oud.

Recycling op Curaçao

Geef een reactie

Ik kwam bij toeval achter een mooi recyclingproject op Curaçao. Plastic wordt niet alleen ingezameld, maar er worden daarna nieuwe producten van gemaakt die dan weer in de lokale bouwmarkt van Kooyman worden verkocht. Circulariteit ten top! Onderstaand artikel schreef ik voor Trouw.

Fuse in TrouwDownloaden

Terug naar DitzSchrijft

Dinah Veeris overleden (1939-2024)

Geef een reactie

Het was 2011 toen ik uitvoerig met Dinah Veeris sprak. Over haar jeugd, haar liefde voor planten en kruiden en over het vak van kurioso, kruidendokter. Met passie leidde ze mij rond door haar tuin, Den Paradera.

Ze was niet alleen kruidendokter, maar ook goed op de hoogte van diverse Curaçaose tradities en rituelen. Deze hebben volgens de op Curaçao geboren en getogen Veeris zowel Afrikaanse als indiaanse elementen. Als kind was ze absoluut niet geïnteresseerd in het tuintje van haar moeder. Maar na een paar jaar in het buitenland ging ze er anders naar kijken. “Heel veel tradities en geneeswijzen zijn niet uit te leggen. Mensen zeggen dat het niet kan, en toch werkt het.”

Veeris leerde veel van haar moeder en van andere, vaak oudere, eilandbewoners. Ze raakte geboeid door hun kennis en wilde er meer van weten. Na haar studie aan de California School of Herbal Studies kocht ze in 1991 op Bándariba een stukje land voor haar eigen kruidentuin. Hier kweekte ze honderden planten, kruiden en bomen met volgens haar geneeskrachtige werking. Ze verdeelde de tuin in twaalf stukken: een deel voor de spijsvertering, voor het hoofd, de luchtwegen, het bloed enzovoorts.” Voor zover bekend blijft de tuin gewoon bestaan.

Terug naar DitzSchrijft

Julianabrug halve eeuw oud

Geef een reactie

Jarenlang wordt er gesproken over een brug over de Annabaai. Toenemend autoverkeer met lange files als gevolg wanneer de pontjesbrug (foto rechts) ‘open’ staat, plus het toegenomen scheepsverkeer maken zo’n oeververbinding noodzakelijk. In de jaren zestig is het zo ver en kan de bouw beginnen. Helaas worden daarvoor in Scharloo en Otrobanda diverse historische panden afgebroken en gaan de toegangswegen dwars door deze wijken. Tot verdriet van de bewoners.

En dan gaat het mis. Het is 6 november 1967 en zestien ton staal stort naar beneden, gedeeltelijk in de Annabaai. De montage van de brug was in 1966 begonnen en de oostelijke helft is bijna klaar als de ramp zich ’s ochtends vroeg voltrekt. Vijftien brugbouwers laten het leven, onder wie zes Europese Nederlanders. De aanleg van de brug wordt daarna weer opgepakt waarbij men nu aan de Otrobandazijde begint. Op 2 maart 1974 gaat de 55 meter hoge brug (foto boven) open voor het verkeer, maar ze wordt pas officieel geopend op 30 april 1974, de verjaardag van koningin Juliana, naar wie de brug is genoemd.

Terug naar DitzSchrijft

Niewindt: apostolisch vicaris van Curaçao

Geef een reactie

Het is vandaag, 27 augustus 2024, tweehonderd jaar geleden dat pastoor Niewindt met de ‘Zeemeeuw’ op Curaçao aankomt. Wanneer de Nederlandse Antillen in 1842 worden verheven tot apostolisch vicariaat, een bisdom in wording, wordt Niewindt apostolisch vicaris en titulair bisschop.

Met zijn zorg voor en bezorgdheid om de armen staat hij aan de basis van het latere Sint Elisabeth Hospitaal. Er is weliswaar al sinds 1830 een armenfonds, de R.K. Maatschappij van Weldadigheid, maar hulp voor en verzorging van zieken bestaat nog niet. En vanzelfsprekend ontbeekt het de armen aan geld om zich thuis te laten verzorgen, zoals te doen gebruikelijk in de negentiende eeuw. In 1855 schrijft Niewindt aan de bisschop van Breda […] dikwerf, ja zeer dikwerf hebben wij hier mensen zien sterven, niet slechts uit gebrek aan geneeskundige hulp en geneesmiddelen, maar uit gebrek aan verzorging, aan behoorlijke huisvesting.

Zo komt er nog datzelfde jaar in Otrobanda een katholiek gasthuis, waar arme Curaçaoënaars kosteloos medische verzorging krijgen van de zusters Franciscanessen. De artsen Hendrik van Rhyn, Nicolaas Rojer, Theodorus de Veer, Isaac Senior, Abraham en Morris bieden er gratis medische hulp.

Noodkerk bij Barber

Niewindt komt ook in de districten. Zo draagt hij vanaf 1828 voor zo’n vijfhonderd slaven wekelijks de mis op in een noodkerk bij landhuis Barber. De districtsmeester heeft hier bezwaar tegen omdat hij vreest voor onrust. Maar Niewindt zet door. In 1843 sticht Niewindt een seminarie in landhuis Barber.

Hoe hij zijn activiteiten op Barber combineert met die op de plantage Santa Barbara is onduidelijk. Wanneer George Curiel, kerkmeester van de Santa Annakerk, eigenaar is van deze plantage komt Niewindt er namelijk tweewekelijks naartoe om de mis te lezen voor de bevolking uit de omgeving. Dit eindigt in 1833, wanneer de protestantse Hendrik Schotborgh eigenaar wordt.

Kuren op Hato

Niewindt lijdt aan een leverkwaal en een jaar voor zijn overlijden in 1860 kuurt hij op de plantage Hato, bekend om de gezonde waterbronnen. Dit gebeurt op uitnodiging van de eigenaars, de familie Pierre. Dokter Theodorus de Veer bezoekt hem dagelijks bezoeken. Helaas, zodra Niewindt eenmaal naar de stad terugkeert, verergert de ziekte.

Terug naar DitzSchrijft

Patroonheilige Curaçao

Geef een reactie

Santa Ana, de moeder van de maagd Maria, is de patroonheilige van Curaçao en 26 juli is haar feestdag. Eveneens op 26 juli, in 1499, zetten de Spanjaarden voet aan land. Zij noemden het eiland Isla de los Gigantes, ofwel Eiland der reuzen. In 1634 veroverden de Hollanders het eiland op de Spanjaarden. De Annabaai en de Santa Anakerk zijn naar deze heilige genoemd.

Santa Anakerk

De rooms-katholieke kerk ontstond in 1752 aan de zuidzijde van de Breedestraat in Otrobanda. De meeste Hollanders waren protestant, maar de kleurlingen waren juist grotendeels rooms-katholiek en een eigen kerk bleek nodig. Oorspronkelijk was de voorzijde van de kerk gericht naar de Consciëntiesteeg.

S

Terug naar DitzSchrijft

Fietsen in de winter

Geef een reactie

Op de fiets in de zon en dat in november. Of in februari. Heerlijke temperaturen en natuurlijk een prachtig landschap. Zie onderstaand verhaal dat ik schreef voor Tijdgeest van dagblad Trouw. Terug naar DitzSchrijft