Tula een held? Tuurlijk…

Vanochtend op de radio een item over Tula, die vandaag op Curaçao wordt gerehabiliteerd. Ik had er nooit bij stilgestaan dat niet iedereen de leider van de slavenopstand van 1795 als een held beschouwde en dat dus rehabilitatie nodig is. Merkwaardig. Wie zijn gesprek heeft gelezen met pater Schinck, twee dagen na het begin van de opstand, kan toch alleen maar met hem meevoelen.

Enkele citaten: “Wij zijn al te zeer mishandelt, wij zoeken niemand kwaad te doen, maar zoeken onze vrijheid, de fransche negers hebben hunne vrijdom bekoomen, Holland is ingenomen door de franschen, vervolgens moeten wij ook hier vrij zijn;”

In 2012 werd de opstand van Tula nagespeeld op Curaçao

“Heer Pater, komen alle menschen niet voort uit één vader Adam en Eva? Heb ik kwalijk gedaan dat ik 22 van mijne medebroeders verlost hebbe uit de boeijens, waar in zij onregtvaardig geworpen waren? […] Als iemand van ons gestraft wierd, wierd hem telkens tegengeworpen ‘gij zoekt ook uw vrijheid? Eens werd ik vastgebonden. Ik riep zonder ophouden genaade voor een armen slaaf, tot den laatsten losgemaakt zijnde, golfde ’t bloed uit mijne mond, ik wierp mij op den knieën . Ik viel op mijn knien en riep tot God: Oh Goddelijke Majesteit! O suijverste Geest! Is ’t dan Uwen wil dat wij zoo mishandelt worden? Ach Pater, men draagt meer zorg voor een beest, als een beest een been breekt, t wordt geneezen.”

De slaven “vallen aan”. Let op de camera in het midden.

Vandaag 228 jaar geleden kwam er op gruwelijke wijze een einde aan zijn leven. Tula een held? Natuurlijk, geen twijfel mogelijk.

Terug naar DitzSchrijft

70 jaar vliegveld Saba

Er is eigenlijk niets bijzonders aan een zeventig jaar oud vliegveld. Behalve op Saba. Daar ligt op de enig vlakke plek van het eiland een landingsstrook waar alleen ervaren piloten mogen landen. Die staat bekend als de kortste commerciële landingsbaan ter wereld.

Wie vanuit Sint Eustatius of Sint Maarten komt aanvliegen in het piepkleine toestelletje voor negentien personen, krijgt bij nadering van het eiland de schrik van zijn leven. Het toestel lijkt recht op een berg af te vliegen. Maar gelukkig, het buigt af. Dan doemt de ultrakorte landingsbaan op, die in zee lijkt te eindigen. Maar de piloten zijn zo ervaren, dat ze vaak ver voor het einde van de landingsbaan al tot stilstand komen.

Vroeger had Saba nog een simpele ‘bushalte’ die als luchthavenstation dienstdeed. Maar inmiddels staat er een heus gebouw waar je als niet-passagier niet zomaar naar binnen mag. Helaas, dat oude gebouwtje (zie foto) had zo zijn charme.

Dat er op Saba amper ruimte was voor een vliegveld maakt een luchtfoto wel duidelijk (zie onderste foto). Het eiland is een en al berg en heuvel, met hier en daar roodgedakte huisjes.

In 1946 arriveerde de eerste luchtpost op Saba. Dat wil zeggen, dat een vliegtuig boven Saba een postzak naar beneden gooide.

Het duurde tot 1963 voordat er een heus vliegveld lag: het Juancho E. Yrausquin Airport. Het toepasselijk genaamde Flat Point werd van struikgewas ontdaan, er kwam een landingsbaan en het schattige gebouwtje voor inchecken en bagage. Maar er moest ook nog een weg worden aangelegd naar het dorpje Hell’s Gate, want die was er niet. De weg is 2,6 kilometer lang en telt twintig behoorlijk steile bochten. Welkom op Saba.

De luchthaven werd al eerder in gebruik genomen, maar de officiële opening was op 18 september 1963, dus zeventig jaar geleden.

Dies Irae op de A12

Bewondering en kippenvel bij het bekijken van dit filmpje: 90 geschoolde zangers en 90 musici uit diverse orkesten uit Nederland op de warme zaterdag 9 september ook nog eens in het zwart gekleed vertolkten het Dies Irae van Mozart op de mede door hen bezette A12. Gelukkig heeft de politie hun kostbare instrumenten niet natgespoten. https://vimeo.com/863131089

Nu, een week later, zijn ze er weer om het Dies Irae te zingen en te spelen. Maar kennelijk is de politie bang voor hun succesvolle optreden, dus zongen ze wel en mimeden ze de instrumenten. Een briljante vondst: https://twitter.com/i/status/1702995732456714680 Ik kan alleen maar zeggen: Hou vol!

Open Monumentendag 2023

Van romantische theekoepel tot atoomschuilkelder, van het Witte Kerkje tot de stadsvilla van de familie Salomonson. Ons Comité Open Monumentendag Almelo heeft weer een aantal leuke panden uitgezocht die op 9 september van 10.30-15.30 geopend zijn voor het publiek.

Dat niet alleen: de beheerder van begraafplaats ‘t Groenedael geeft rondleidingen en oud-Heraclied Arend Steunenberg verzorgt clinics bij de Engelse Tribune. Deze Arend Steunenberg opent de Open Monumentendag bij de Engelse Tribune van Heracles uit 1924 om 9.45 uur.

Het gaat ook dit jaar weer bijna zonder uitzondering om gebouwen die normaal gesproken gesloten zijn. Daarnaast bieden net als andere jaren het Stedelijk Museum Almelo, het Wevershuisje, Molen de Hoop en de Doopsgezinde Kerk gratis toegang.

Alle panden en activiteiten zijn te vinden op de website www.openmonumentendag.nl; zoek op Almelo. Hieronder: De stadsvilla aan de Wierdensestraat die Hendrik Salomonson in 1900 liet bouwen.

Eindelijk een duidelijke grens op Sint-Maarten

Het heeft een paar eeuwen geduurd, maar nu is er eindelijk een grensverdrag tussen het Franse en het Nederlandse deel van Sint Maarten. Bij het einde van de Tachtigjarige Oorlog, in 1648, kreeg Nederland het zuidelijke deel van het in 1631 op de Fransen veroverde eiland. Het verhaal wil dat de Fransen en de Nederlanders vanaf Oyster Pond een rondje om het eiland liepen en dat de grens kwam te liggen waar ze elkaar tegenkwamen. De Nederlanders liepen trager, mogelijk vanwege de drank die de Fransen hadden uitgedeeld, en kregen dus een kleiner deel: 34 van de 86 km2.

Oyster Pond, in het oosten, vormde dus de grens, maar onduidelijk was of het water Nederlands of Frans was. Dat ging zo ver dat de Franse politie een restaurant binnenviel dat een bouwvergunning van het Nederlandse deel had gekregen. Die vergunning erkenden de Fransen niet. Ruzie dus.

Daaraan kwam op Eerste Pinksterdag een einde. toen premier Silvia Jacobs van Sint-Maarten en de Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin een grensverdrag tekenden. De grens is nu duidelijk vastgelegd. Terug naar DitzSchrijft

75 jaar Curaçaos Museum

In de week van 7 maart viert het Curaçaos Museum zijn 75-jarig bestaan. Maar de oprichtingsvergadering werd al twee jaar eerder gehouden, namelijk op 19 februari 1946. Dit gebeurde ten huize van gezaghebber Michiel Gorsira. Vier dagen later, op 23 februari, gaan de initiatiefnemers naar de notaris om de stichting vast te leggen. Doel is de vestiging van een museum op Curaçao. Spoedig daarna wordt bekend dat de KLM het legendarische vliegtuig de Snip zou afstaan voor het museum. Daarop biedt gouverneur Piet Kasteel, die beschermheer van het museum is, een exemplaar van de St. Eustatius-Gazette van 28 December 1782 aan het museum aan.

Voor de locatie denkt men aanvankelijk aan Huize Stroomzigt, maar al snel kiest men voor het oude quarantainegebouw op Mundo Nobo. Op 7 maart 1948 volgt daar de officiële opening. Het museum herbergt onder meer meubels, schilderijen en, in de tuin, beelden van onder anderen Philip Zanonino, Yubi Kirindongo en Hortence Brouwn. Terug naar DitzSchrijft

Caribische gulden komt eraan

Nog een dik jaar en dan krijgen de eilanden Curaçao en Sint Maarten eindelijk een “eigen” gulden: de Caribische gulden. De huidige, Antilliaanse, gulden werd in 1952 geïntroduceerd en was betaalmiddel op alle zes Antilliaanse eilanden. Eerst scheidde Aruba zich af, in 1986. Dat eiland kreeg de Aruba florin. Toen in 2010 Saba, Sint Eustatius en Bonaire een soort gemeentes van Nederland werden, werd daar de Amerikaanse dollar het betaalmiddel. Sint Maarten en Curaçao, sinds 2010 beide een autonoom land, hielden de Antilliaanse gulden. Maar daarin komt dus verandering. Hoe het geld eruit komt te zien, is nog niet bekend. Hopelijk krijgen de eilanden duidelijker te onderscheiden munten dan de euromunten. Het was juist zo fijn om op Curaçao met munten te betalen die geen twijfel laten bestaan over hun waarde. Wel is bekend dat de munten een waarde van 1, 5, 10, 25 en 50 cent en van 1 en 5 gulden krijgen. De flappen volgen de internationale waardes: 10, 20, 50, 100 en 200 gulden. Dat zal even wennen worden.

Terug naar DitzSchrijft

50 jaar Gomezplein

Foto: cphoffman42

Hij staat er al vijftig jaar, Doktor, zoals Moises Frumencio da Costa Gomez wordt genoemd. Waar? Op het naar hem genoemde Gomezplein in Punda. Dit plein heette eigenlijk het Helfrichplein, genoemd naar gouverneur Helfrich (1919-1921). Vanwege het toenemende autoverkeer wilde hij een brede straat aanleggen tussen de Breedestraat (Punda) en de De Ruyterkade. Dat idee werd pas in de jaren dertig van de vorige eeuw verwezenlijkt, zij het dat de doorbraak bij Hanchi Snoa is gestopt. Zo ontstond het Helfrichplein, vanaf 1953 het Gomezplein genoemd.

Doctor Moises da Costa Gomez richtte de Nationale Volkspartij op. Hij speelde een belangrijke rol in de strijd voor de autonomie van de eilanden. In 1954 werd het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden van kracht.

Terug naar DitzSchrijft

Eerherstel voor Tula

Curaçao reageerde verheugd op de beslissing van de Nederlandse regering om de slaaf Tula eerherstel te geven, bijna 230 jaar na dato. Op 3 oktober 1795 werd deze slaaf, aanvoerder van de slavenopstand van 1795, ter dood gebracht. Daaraan gingen twee weken van harde ondervragingen en foltering vooraf.

Deze monumenten staan langs de route die de opstandige slaven op 17 augustus namen van landhuis Knip naar de stad.

Ter afschrikking moest dit een zeer pijnlijke dood worden. Tula werd eerst geradbraakt, vervolgens ‘in het aangezicht geblakerd’, waarna onthoofding volgde. Zijn kompaan Bastiaan Carpata werd nog erger gestraft, dat wil zeggen dat hij eerst moest toekijken hoe Tula dit doodvonnis onderging voor hem hetzelfde lot wachtte.

In totaal werden 29 slaven geëxecuteerd. De executie vond plaats bij het Rif. Daar herinnert een bronzen beeldengroep van Nel Simon aan de vrijheidsstrijders van weleer.

De opstand van 17 augustus 1795 heeft het leven gekost aan zo’n honderd slaven, drie blanken en een vrije mulat.

Terug naar DitzSchrijft